Trong những ngôi đền Thần đạo (Shinto Shrine) và chùa Phật giáo (Buddhist Temple) ở Nhật Bản, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những chiếc bảng gỗ nhỏ treo thành hàng dài, dày đặc trên các giá gỗ. Đó chính là Ema (絵馬) – bảng gỗ cầu nguyện, một biểu tượng đặc sắc trong văn hóa tâm linh Nhật Bản.
Tuy giản đơn về hình thức, nhưng mỗi tấm Ema lại chứa đựng những ước mơ, hy vọng, lời cảm ơn và đôi khi là cả những nỗi buồn sâu kín của người viết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá Ema – chiếc cầu nối giữa con người và thần linh, từ lịch sử, ý nghĩa sâu sắc, cách sử dụng đến vai trò văn hóa của nó trong xã hội Nhật Bản hiện đại.
1. Nguồn Gốc và Lịch Sử Của Ema
1.1 Xuất phát từ nghi thức hiến tế ngựa
• Từ xa xưa, người Nhật tin rằng ngựa là loài vật linh thiêng có khả năng truyền đạt lời cầu nguyện của con người tới thần linh.
• Trong quá khứ, ngựa thật thường được hiến tế hoặc dâng tặng cho các đền thờ trong những nghi lễ quan trọng để cầu xin may mắn và phước lành.
• Tuy nhiên, do ngựa là vật phẩm xa xỉ, người ta bắt đầu sử dụng những bức tranh vẽ ngựa trên các tấm bảng gỗ thay thế.
1.2 Tên gọi “Ema” (絵馬)
• Chữ “絵” (E) có nghĩa là tranh vẽ.
• Chữ “馬” (Ma) có nghĩa là ngựa.
• Ban đầu, Ema chỉ mang hình ảnh ngựa, nhưng về sau, chúng dần được mở rộng với nhiều hình vẽ khác nhau để phù hợp với nhiều mục đích cầu nguyện.
1.3 Phát triển qua các thời kỳ
• Vào thời Edo (1603–1868), Ema trở nên phổ biến trong tầng lớp bình dân, không chỉ giới hạn ở giới quý tộc hay lãnh chúa.
• Ngày nay, Ema được sử dụng rộng rãi trong các đền Thần đạo (Jinja) và chùa chiền, trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa tâm linh Nhật Bản.
2. Ý Nghĩa Tâm Linh Của Ema
2.1 Chiếc cầu nối giữa con người và thần linh
• Người Nhật tin rằng viết điều ước lên Ema và treo nó trong đền thờ là cách gửi gắm lời cầu nguyện đến thần linh hoặc Phật tổ.
• Mỗi tấm Ema là một thông điệp chân thành, một lời thì thầm với đấng thiêng liêng.
2.2 Phản ánh ước nguyện đa dạng
Ema không giới hạn ở một lĩnh vực cụ thể mà bao hàm nhiều lời ước nguyện khác nhau:
• Thi cử đỗ đạt: Học sinh, sinh viên cầu xin vượt qua kỳ thi.
• Sức khỏe: Người bệnh cầu nguyện cho sự hồi phục nhanh chóng.
• Tình duyên: Người trẻ cầu mong tình yêu đẹp và hôn nhân viên mãn.
• Kinh doanh thịnh vượng: Doanh nhân cầu chúc công việc phát đạt.
• An toàn: Người đi xa cầu bình an và suôn sẻ.
2.3 Lòng biết ơn và hồi đáp
• Khi điều ước thành hiện thực, người Nhật thường quay lại đền thờ để viết tấm Ema cảm tạ thần linh.
• Điều này thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và mối quan hệ khăng khít giữa con người và đấng thiêng liêng.
3. Cấu Trúc và Thiết Kế Của Ema
3.1 Hình dáng truyền thống
• Hầu hết các tấm Ema có dạng hình chữ nhật với mái chóp nhọn giống như mái nhà truyền thống Nhật Bản.
• Một số đền chùa có Ema mang hình dáng đặc trưng như:
• Hình trái tim: Tại các đền cầu tình duyên.
• Hình con vật: Tương ứng với con giáp của năm.
3.2 Hình ảnh và biểu tượng trên Ema
• Hình ảnh ngựa: Biểu tượng cổ điển của Ema.
• Hình ảnh thần linh (Kami): Tại đền thờ Thần đạo.
• Hình ảnh Phật tổ: Tại chùa Phật giáo.
• Con giáp, hoa anh đào, cá chép, rồng: Phổ biến trong các đền nổi tiếng.
3.3 Mặt sau của Ema
• Thường có không gian để người viết ghi tên, điều ước và đôi khi là thông tin cá nhân như địa chỉ, tuổi tác.
4. Cách Sử Dụng Ema Đúng Cách
4.1 Viết điều ước
• Chân thành: Điều ước nên được viết bằng tất cả lòng thành.
• Cụ thể: Càng cụ thể, điều ước càng dễ truyền tải đến thần linh.
• Ngắn gọn: Tránh viết dài dòng.
4.2 Treo Ema đúng cách
• Treo Ema tại khu vực chỉ định trong đền hoặc chùa.
• Một số người chọn mang Ema về nhà để giữ như một lá bùa may mắn.
4.3 Hồi đáp sau khi ước nguyện thành hiện thực
• Quay lại đền để viết một tấm Ema cảm ơn và gửi lời tri ân đến thần linh.
5. Ema Trong Văn Hóa Hiện Đại Nhật Bản
5.1 Du lịch tâm linh
• Du khách nước ngoài thường mua Ema như quà lưu niệm độc đáo.
• Một số đền thờ nổi tiếng với Ema:
• Đền Meiji (Tokyo) – cầu học vấn, công danh.
• Đền Kiyomizu (Kyoto) – cầu tình duyên.
5.2 Nghệ thuật Ema
• Ema không chỉ là tấm bảng cầu nguyện mà còn là tác phẩm nghệ thuật dân gian.
• Nhiều họa sĩ Nhật Bản đã lấy cảm hứng từ những họa tiết trên Ema để sáng tác.
6. Thông Điệp Văn Hóa Của Ema
Ema mang trong mình những thông điệp sâu sắc:
• Niềm tin tâm linh: Cầu nguyện với tất cả lòng thành.
• Sự kết nối: Là cầu nối giữa con người và thần linh.
• Lòng biết ơn: Cảm tạ khi ước nguyện thành hiện thực.
• Tính cộng đồng: Một không gian để mọi người chia sẻ ước mơ và hy vọng.
7. Kết Luận: Ema – Nét Đẹp Linh Thiêng Trong Văn Hóa Nhật Bản
Ema không chỉ là những tấm bảng gỗ đơn thuần, mà còn là “thư gửi thần linh”, mang theo ước nguyện và niềm hy vọng của con người. Mỗi tấm Ema là một câu chuyện, một giấc mơ nhỏ bé, nhưng khi tập hợp lại, chúng tạo thành bức tranh tâm linh đầy màu sắc và sâu lắng.
Dù bạn là người Nhật hay du khách nước ngoài, khi cầm trên tay một tấm Ema và viết lên đó điều ước của mình, bạn đã trở thành một phần của nét đẹp tâm linh Nhật Bản – một nét đẹp vượt qua thời gian, ranh giới và văn hóa.
Ema – nơi mà những lời cầu nguyện lặng lẽ bay lên trời cao, mang theo niềm tin và hy vọng của hàng triệu con người.
