Theo Điều 24 Luật Tiêu chuẩn Lao động Nhật Bản (労働基準法第24条), việc trả chậm lương là một trong những nghĩa vụ bắt buộc của người sử dụng lao động. Tuy nhiên, không ít người lao động nước ngoài, trong đó có cộng đồng người Việt tại Nhật, gặp phải tình trạng công ty trả chậm lương hoặc không trả đủ lương. Bài viết này sẽ giải đáp liệu hành vi này có vi phạm pháp luật không và người lao động cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Quy định về việc trả lương theo Điều 24 Luật Tiêu chuẩn Lao động Nhật Bản
Nguyên tắc trả lương:
Theo Luật Tiêu chuẩn Lao động Nhật Bản, việc trả lương phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Trả trực tiếp (直接払い): Lương phải được trả trực tiếp cho người lao động, trừ khi có thỏa thuận bằng văn bản về việc chuyển khoản qua ngân hàng.
- Trả đầy đủ (全額払い): Công ty không được tự ý khấu trừ lương (trừ các trường hợp pháp luật cho phép, như thuế thu nhập, bảo hiểm xã hội).
- Trả bằng tiền tệ (通貨払い): Lương phải được trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, không được thay thế bằng hàng hóa hay các hình thức khác.
- Trả định kỳ (毎月払い): Lương phải được trả ít nhất một lần mỗi tháng vào ngày cố định (ví dụ: ngày 25 hàng tháng).
Trả lương chậm có vi phạm không?
Có. Điều 24 quy định rõ ràng, việc trả chậm lương so với ngày thanh toán cố định là vi phạm pháp luật. Người sử dụng lao động có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý tùy mức độ nghiêm trọng.
2. Hậu quả pháp lý khi công ty trả chậm lương
a. Xử phạt hành chính: Theo Luật Tiêu chuẩn Lao động, nếu công ty vi phạm quy định trả lương, họ có thể bị:
- Phạt tiền lên đến 300.000 yên.
- Bồi thường thêm tiền lãi chậm trả (遅延利息): Công ty phải trả thêm lãi suất 14.6%/năm trên số tiền lương chậm thanh toán.
b. Ảnh hưởng đến uy tín công ty:
Công ty có thể bị liệt vào danh sách các doanh nghiệp vi phạm pháp luật lao động, làm giảm uy tín khi tuyển dụng lao động mới.
3. Người lao động nên làm gì khi công ty trả chậm lương?
a. Trao đổi trực tiếp với công ty:
- Trước tiên, hãy liên hệ trực tiếp với bộ phận kế toán hoặc quản lý nhân sự để yêu cầu giải thích lý do trả chậm lương.
- Hãy giữ thái độ lịch sự nhưng kiên quyết để bảo vệ quyền lợi.
b. Gửi yêu cầu bằng văn bản:
- Nếu trao đổi không có kết quả, bạn nên gửi yêu cầu bằng văn bản hoặc email yêu cầu công ty thanh toán lương.
- Hãy giữ lại tất cả tài liệu liên quan như hợp đồng lao động, bảng chấm công, và biên nhận lương cũ để làm bằng chứng.
c. Tìm đến tổ chức hỗ trợ lao động:
- Liên hệ với Rōdō Kijun Kantoku-sho (労働基準監督署): Đây là Cơ quan Giám sát Tiêu chuẩn Lao động Nhật Bản, nơi bạn có thể nộp đơn khiếu nại về việc công ty trả chậm lương.
- Nhờ sự hỗ trợ từ các tổ chức bảo vệ quyền lợi lao động: Các tổ chức như Hiệp hội Hỗ trợ Người Việt tại Nhật hoặc công đoàn lao động địa phương có thể tư vấn và giúp bạn giải quyết tranh chấp.
d. Cân nhắc kiện ra tòa:
Nếu mọi biện pháp đều không hiệu quả, bạn có thể nộp đơn kiện tại tòa án Nhật Bản. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng vì quá trình này có thể mất thời gian và chi phí.
4. Lưu ý để tránh bị trả chậm lương
- Kiểm tra hợp đồng lao động: Đảm bảo hợp đồng ghi rõ ngày thanh toán lương và các điều khoản liên quan.
- Theo dõi bảng chấm công: Kiểm tra kỹ số giờ làm việc hàng tháng để đối chiếu với số tiền lương được nhận.
- Ghi chép và lưu trữ bằng chứng: Giữ lại mọi tài liệu liên quan đến công việc, bảng lương, hợp đồng để làm bằng chứng khi cần.
5. Kết luận
Việc công ty trả chậm lương là hành vi vi phạm Điều 24 Luật Tiêu chuẩn Lao động Nhật Bản và có thể bị xử phạt hành chính hoặc bồi thường lãi suất. Là người lao động, bạn cần hiểu rõ quyền lợi của mình và sẵn sàng hành động khi bị xâm phạm. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc đòi lại lương hoặc cần hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ ngay với các tổ chức bảo vệ quyền lợi lao động tại Nhật Bản.
Truy cập App Hoàng Hải Mobile để cập nhật thêm thông tin hữu ích về lao động và cuộc sống tại Nhật Bản!
